සිඩ්නි, 2025 දෙසැම්බර් 4: ඕස්ට්රේලියාවේ ලොව ප්රථම යොවුන් සමාජ මාධ්ය තහනමට පෙර, තාක්ෂණික දැවැන්තයා වන මෙටා (Meta) විසින් සිය ඉන්ස්ටග්රෑම් (Instagram), ත්රෙඩ්ස් (Threads) සහ ෆේස්බුක් (Facebook) වේදිකාවලින් වයස අවුරුදු 16 ට අඩු බාලවයස්කරුවන් ඉවත් කිරීම ආරම්භ කර ඇත.
“දෙසැම්බර් 10 වනදා වන විට වයස අවුරුදු 16 ට අඩු සියලුම පරිශීලකයින් ඉවත් කිරීමට අපි වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කරමින් සිටියද, නීතියට අනුකූල වීම අඛණ්ඩ සහ බහුවිධ ක්රියාවලියක් වනු ඇත,” යනුවෙන් මෙටා ප්රකාශකයෙක් බ්රහස්පතින්දා ප්රකාශ කළේය. මෙම නව නීතිය ක්රියාත්මක වන දෙසැම්බර් 10 වනදා වන විට, ටික්ටොක් (TikTok) සහ යූටියුබ් (YouTube) ඇතුළු ප්රධාන ඔන්ලයින් වේදිකා 10 ක් වයස අවුරුදු 16 ට අඩු පරිශීලකයින් අවහිර කළ යුතු බව ඕස්ට්රේලියාවට අවශ්ය වේ.
නීතියට අනුකූල වීමට “සාධාරණ පියවර” ගැනීමට අපොහොසත් වුවහොත් සමාගම්වලට ඕස්ට්රේලියානු ඩොලර් මිලියන 49.5 ($32m) ක දඩ මුදල් වලට මුහුණ දීමට සිදුවේ.
මෙම තහනමෙන් නව යොවුන් වියේ පසුවන දහස් ගණනකට බලපෑම් කිරීමට ඉඩ ඇති අතර, ඉන්ස්ටග්රෑම් පමණක් වයස අවුරුදු 13 ත් 15 ත් අතර ඕස්ට්රේලියානු පරිශීලකයින් 350,000 ක් පමණ වාර්තා කරයි.
Roblox, Pinterest සහ WhatsApp වැනි ජනප්රිය යෙදුම් සහ වෙබ් අඩවි කිහිපයකට මෙයින් නිදහස් කර ඇත, නමුත් එම ලැයිස්තුව තවමත් සමාලෝචනය වෙමින් පවතී. සජීවී විකාශන සේවාව වන ට්විච් (Twitch) සති දෙකකටත් අඩු කාලයකට පෙර ලැයිස්තුවට එකතු කරන ලදී.
ඕස්ට්රේලියානු නීතියට අනුකූල වීමට මෙටා කැපවී සිටින බව ප්රකාශ කළ නමුත්, ඒ වෙනුවට වයස තහවුරු කිරීම සඳහා යෙදුම් වෙළඳසැල් (app stores) වගකිව යුතු බවට ඉල්ලා සිටියේය.
“වයස අවුරුදු 16 ට අඩු යෞවනයන් යෙදුම් බාගත කරන සෑම විටම, රජය විසින් යෙදුම් වෙළඳසැල් වලට වයස තහවුරු කිරීමට සහ දෙමාපියන්ගේ අනුමැතිය ලබා ගැනීමට අවශ්ය විය යුතුය. මෙය විවිධ යෙදුම් හරහා යෞවනයන්ට ඔවුන්ගේ වයස කිහිප වතාවක් තහවුරු කිරීමේ අවශ්යතාවය ඉවත් කරයි,” යනුවෙන් මෙටා ප්රකාශකයා පැවසීය. “ඊට පසු සමාජ මාධ්ය වේදිකාවලට මෙම සත්යාපිත වයස් තොරතුරු භාවිතා කර යෞවනයන් වයසට ගැළපෙන අත්දැකීම්වල සිටින බව තහවුරු කළ හැකිය.”
යූටියුබ් ද මෙම සමාජ මාධ්ය තහනමට විරුද්ධ වී ඇත.
වීඩියෝ ප්රවාහ දැවැන්තයා මෙම සතියේ පැවසුවේ, මෙම නව නීතිය ඕස්ට්රේලියානු තරුණයින් “අඩු ආරක්ෂිත” බවට පත් කරනු ඇති බවත්, මන්ද 16 ට අඩු අයට ගිණුමක් නොමැතිව වෙබ් අඩවියට පිවිසිය හැකි නමුත්, යූටියුබ් ආරක්ෂිත පෙරහන් (safety filters) අහිමි වන බවත් ය. නමුත් ඕස්ට්රේලියාවේ සන්නිවේදන අමාත්ය අනිකා වෙල්ස් (Anika Wells) ඔවුන්ගේ තර්කය “අමුතු” ලෙස විස්තර කළාය.
“යූටියුබ් අප සැමට මතක් කර දෙන්නේ එහි වෙබ් අඩවියේ වයස් සීමා සහිත පරිශීලකයින්ට සුදුසු නොවන අන්තර්ගතයන් ඇති බවත්, එය ආරක්ෂිත නොවන බවත් නම්, එය යූටියුබ් නිවැරදි කළ යුතු ගැටලුවකි,” යනුවෙන් වෙල්ස් පැවසුවාය.
සමහර ඕස්ට්රේලියානු යෞවනයන් තමන්ගේ ආත්ම අභිමානය හීන කරන අන්තර්ගතයන් ඉලක්ක කර ගනිමින් ඇල්ගොරිතමයන් (algorithms) “බැඳීම” නිසා සියදිවි නසාගෙන ඇති බව ද වෙල්ස් වැඩිදුරටත් පැවසුවාය.
“මෙම විශේෂිත නීතිය අන්තර්ජාලය තුළ සිදුවන සෑම හානියක්ම නිවැරදි නොකරනු ඇත, නමුත් එය දරුවන්ට ඔවුන්ගේ වඩා හොඳ අනුවාදයක් පසුපස යාමට පහසු වනු ඇත,” යනුවෙන් ඇය පැවසුවාය. සිඩ්නි පදනම් කරගත් අන්තර්ජාල අයිතිවාසිකම් කණ්ඩායමක් වන ‘ඩිජිටල් ෆ්රීඩම් ප්රොජෙක්ට්’ (Digital Freedom Project), පසුගිය සතියේ ඕස්ට්රේලියාවේ මහාධිකරණයේදී මෙම නීතිවලට අභියෝග කළ බවත්, ඒවා භාෂණයේ නිදහසට එරෙහි “අසාධාරණ” ප්රහාරයක් බවත් ප්රකාශ කළේය.
ව්යාජ හැඳුනුම්පත් (fake IDs) භාවිතා කිරීමෙන් නීතිය මඟ හැරීමට උත්සාහ කරන කැරලිකාර යෞවනයන් වැළැක්වීමට වේදිකා ඔවුන්ගේම ක්රමවේදයන් සකස් කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. නමුත් “කිසිදු විසඳුමක් 100% ක් ඵලදායී වීමට ඉඩක් නැත” යනුවෙන් අන්තර්ජාල ආරක්ෂණ නිරීක්ෂකයා පවසා ඇත. ලොව පුරා නියාමකයින් සමාජ මාධ්යවල ඇති විය හැකි අනතුරු සමඟ පොරබදද්දී, ඕස්ට්රේලියාවේ මෙම පුළුල් සීමාවන් ක්රියාත්මක කළ හැකිද යන්න පිළිබඳව දැඩි උනන්දුවක් පවතී.
මැලේසියාව ද ලබන වසරේදී මෙවැනිම තහනමක් හඳුන්වා දීමට සැලසුම් කර ඇති බවත්, සමාජ මාධ්ය සඳහා අවම වයසක් නියම කිරීමට යුරෝපා කොමිසම, ප්රංශය, ඩෙන්මාර්කය, ග්රීසිය, රුමේනියාව සහ නවසීලන්තය ද උනන්දු වන බවත් වෙල්ස් පැවසුවාය.
