TOI, 2025 දෙසැම්බර් 20: යුද්ධයෙන් විනාශ වූ ගාසා තීරය ඉදිරි දශක දෙක ඇතුළත අධි-තාක්ෂණික, සුඛෝපභෝගී වෙරළබඩ ගමනාන්තයක් ලෙස ප්රතිනිර්මාණය කිරීම සඳහා ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ඉදිරිපත් කළ යෝජනාවක් සම්බන්ධයෙන් විභව ආධාර සපයන රටවල් සමඟ සාකච්ඡා කර ඇති බව සිකුරාදා නිකුත් වූ වාර්තාවක සඳහන් වේ.
Wall Street Journal වාර්තාවට අනුව මෙහි ප්රධාන කරුණු:
සැලසුම්කරුවන්: ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප්ගේ බෑණනුවන් වන ජැරඩ් කුෂ්නර් සහ මැදපෙරදිග දූත ස්ටීව් විට්කොෆ් විසින් පසුගිය දින 45 තුළ මෙම සැලසුම සකස් කර ඇත.
වියදම: පළමු වසර 10 සඳහා මෙහි පිරිවැය ඩොලර් බිලියන 112ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.
මූල්ය දායකත්වය: වැඩසටහන ආරම්භ කිරීම සඳහා ඇමරිකාව ඩොලර් බිලියන 60ක් ලබා දීමට පොරොන්දු වී ඇති අතර, ව්යාපෘතිය ඉදිරියට යන විට ගාසාවට තමන් විසින්ම මූල්ය පහසුකම් සපයා ගැනීමට හැකි වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.
අදියර හතරක්: සුන්බුන් ඉවත් කිරීම, ගාසා තීරය යළි ගොඩනැගීම සහ ජනතාව දරිද්රතාවයෙන් මුදවා ගැනීම සඳහා අදියර හතරක දැක්මක් සහිත පිටු 32ක ඉදිරිපත් කිරීමක් (PowerPoint) ධනවත් ගල්ෆ් රටවල්, තුර්කිය සහ ඊජිප්තුව වෙත පෙන්වා දී ඇත.
සැලසුමේ විශේෂාංග:
මැදපෙරදිග රිවිරා (Riviera): ගාසාව “මැදපෙරදිග රිවිරා” ලෙස හැඳින්විය හැකි ආකාරයේ සුඛෝපභෝගී කලාපයක් බවට පත් කිරීම ට්රම්ප්ගේ අරමුණයි. මීට පෙර පලස්තීනුවන් ඉවත් කිරීමේ අදහසක් තිබුණද, දැන් එම අදහස ඉවත් කර ඇත.
ස්මාර්ට් සිටි (Smart City): තාක්ෂණය පදනම් කරගත් පාලනයක් සහ සේවාවන් සහිත “ස්මාර්ට් සිටි” එකක් ලෙස ගාසාව ප්රතිනිර්මාණය කෙරේ. “නව රෆා” (New Rafah) නගරය තුළ නිවාස ඒකක 100,000කට වඩා, පාසල් 200ක් සහ වෛද්ය පහසුකම් 75ක් ඇතුළත් කිරීමට යෝජිතය.
ආදායම් උත්පාදනය: 10 වැනි වසර වන විට ගාසා වෙරළ තීරයෙන් 70%ක් වාණිජමය වශයෙන් ප්රයෝජනයට ගැනීමට අපේක්ෂිත අතර, එමඟින් දිගුකාලීන ආයෝජන ප්රතිලාභ ලෙස ඩොලර් බිලියන 55කට වඩා උපයා ගත හැකි බව ගණන් බලා ඇත.
පූර්ව කොන්දේසි:
මෙම ව්යාපෘතිය ආරම්භ කිරීමට නම් හමාස් සංවිධානය සම්පූර්ණයෙන්ම නිරායුධ විය යුතු අතර සියලුම උමං මාර්ග සහ අවි ආයුධ අත්හැරිය යුතු බව රතු පැහැයෙන් සහ තද අකුරින් සැලසුමේ අවධාරණය කර ඇත. ආරක්ෂක තත්ත්වයන් යහපත් වුවහොත් මාස දෙකක් ඇතුළත මෙහි වැඩ ආරම්භ කළ හැකි බව ට්රම්ප් පරිපාලනය පවසයි.
වත්මන් තත්ත්වය:
ගාසා සටන් විරාමයේ දෙවන අදියර පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට ස්ටීව් විට්කොෆ් පසුගියදා කටාර්, ඊජිප්තු සහ තුර්කි නිලධාරීන් හමු විය. දෙවන අදියර යටතේ ඊශ්රායලය ගාසාවෙන් ඉවත් විය යුතු අතර, හමාස් වෙනුවට අන්තර්කාලීන පාලනයක් ස්ථාපනය කළ යුතුය. කෙසේ වෙතත්, සටන් විරාමය තවමත් බිඳෙනසුලු මට්ටමක පවතින අතර දෙපාර්ශවයම එකිනෙකාට චෝදනා කර ගනිති.
